Twoje dziecko jest nastolatkiem. Czasami zachowuje się, jakby miało o wiele mniej lat niż ma — wydaje się, że nic nie umie, o wszystkim zapomina, chce się przytulać i razem spać.

Innym razem zatrzaskuje Ci drzwi przed nosem, oznajmiając tym samym: „Mam swoje sprawy, nic Ci do tego”.

Tak, jak Twoje dziecko przeżywa emocjonalny armagedon, tak i Ty doświadczasz mieszanki wybuchowej, towarzysząc mu w procesie dorastania. 

Poniżej dowiesz się więcej o dorastaniu. 

Co się między Wami dzieje? Nastolatek w relacji z rodzicem:

1. EMOCJE. Twoje dziecko przeżywa skrajne emocje – od euforii i szczęścia, poprzez wściekłość, do najgłębszej rozpaczy. Wszystko jest odczuwane w sposób totalny: czy to złość, szczęście czy smutek.

Ponadto zdarza się, że dziecko da upust swoim emocjom, a potem Ty zostajesz z tym „ładunkiem”. Złym pomysłem jest wyładowanie się zwrotne na dziecku. To tylko pogorszy sytuację. 

EMOCJE: PORADA

Dobrym rozwiązaniem może być podzielenie się trudnymi emocjami z inną osobą dorosłą lub rozładowanie ich np. poprzez jakąś aktywność fizyczną. A być może przychodzi Ci do głowy jeszcze coś innego. 

2. KŁÓTNIE. Prawdopodobnie przez większość czasu czujesz się ze swoim dzieckiem jak na ringu. Ono szybko i pewnie zadaje ciosy, robi uniki, a Ty starasz się bronić i utrzymać na nogach. Czasem się zezłościsz i też zaatakujesz.

Czy naprawdę chcesz, by tak wyglądały wasze kontakty? Oczywiście, że nie. Jednak emocje Twojego dziecka, spowodowane burzą hormonów, powodują, że w takiej scenerii niejednokrotnie się obracacie. Jak można to przerwać? Wyjdź z ringu. 

KŁÓTNIE: PORADA

Wyobraź sobie, że Twoje dziecko uzbrojone po zęby w kask i rękawice bokserskie po raz kolejny zaprasza Cię, a raczej wyzywa na pojedynek, rzucając jakiś uszczypliwy komentarz. Spróbuj nie podejmować tej rękawicy. Weź głęboki oddech. Przeczekaj. Pomyśl, że Twoje dziecko musi wyładować swoją złość i ma pod ręką Ciebie, lecz Ty tak naprawdę nie jesteś adresatem.

Spróbuj przyjąć złość dziecka, nie odnosząc jej do siebie, na zasadzie: „Tak, widzę, że jesteś wściekły, lecz ja nie jestem za to odpowiedzialny/a”.

Pamiętaj o tym, że Wasze relacje nie składają się wyłącznie z trudnych chwil. Spróbuj sobie przypomnieć te dobre momenty, w których czułeś bliskość ze swoim dzieckiem, dobrze się bawiliście, był śmiech i radość. To pomaga oczyścić powietrze. 

3. ODPOWIEDZIALNOŚĆ. Zmienne nastroje u nastolatka mogą spowodować, że będziesz zastanawiać się, czy to Twoja wina, czy to przez Ciebie Twoje dziecko ma zły humor, jest smutne, zamyka się w sobie, albo wybucha.

Czy dobrze je wychowałeś/aś, czy może popełniłeś/aś jakiś błąd, że tak się zachowuje?

Czy jest nieszczęśliwe?

Takie pytania mogą pojawiać się w Twojej głowie i są u rodziców naturalne. Dobrze, żebyś wiedział/a, że nastrój Twojego dziecka i poczucie szczęścia najczęściej nie są związane z czymś, co leży po Twojej stronie. 

ODPOWIEDZIALNOŚĆ: PORADA

Jeśli masz wątpliwości, możesz wprost zapytać o to swoje dziecko: „Czy zrobiłem/łam coś nie tak, że się teraz złościsz/ jesteś smutny?”.

Jest szansa, że traktując swoje dziecko i jego emocje serio, ono też da Ci uczciwy komunikat. Pomimo że nam rodzicom trudno jest przyjmować słowa ewentualnej krytyki z ust naszych dzieci, należy wziąć je pod uwagę.

4. OPARCIE. Kiedy widzisz, że Twoje dziecko przeżywa głęboki smutek i zamyka się w swoim pokoju, możesz odczuwać bezradność i niepokój.

Zapewnij dziecko o tym, że jesteś, żeby wiedziało, że może liczyć na Twoje wsparcie i obecność. I zadbaj o siebie. Pamiętaj, że dorastanie nastolatka to etap przejścia od bycia dzieckiem do dorosłości.

Ty jesteś dorosłym, który niczym latarnia morska ma wskazywać dziecku kierunek, w którym ma podążać i stanowisz źródło światła-wsparcia na wzburzonym oceanie jego życia. Potrzebujesz do tego sam stać na solidnej skale. 

OPARCIE: PORADA

Jeśli czujesz, że potrzebujesz wzmocnienia albo że nie radzisz sobie z emocjami, które są w Tobie, umów się na konsultację z psychologiem lub psychoterapeutą wspierającym rodziców.

Jak wspierać siebie, towarzysząc dziecku w jego dorastaniu?

Czy pamiętasz jeszcze, co sprawia Ci radość?

Co lubisz robić w wolnym czasie, co daje Ci poczucie, że żyjesz?

Jeśli tak, to zachęcam, żebyś po to sięgnął/sięgnęła. Jeśli nie, to daj sobie trochę czasu, żeby sobie o tym czymś przypomnieć albo tego poszukać.

Może to być wyjście do kina z przyjacielem/przyjaciółką, czas na poczytanie książki, spotkanie ze znajomymi w kawiarni, wspólne wieczory przy brydżu, uprawianie sportu, czas z partnerem/partnerką/mężem/żoną itp.

Pamiętaj, że oprócz bycia rodzicem masz swoje życie, które nie kręci się jedynie wokół tej roli.

• POROZMAWIAJ Z DRUGIM RODZICEM. Czasami jedyną osobą, która potrafi zrozumieć to, przez co przechodzisz, jest drugi rodzic nastolatka. Sprawdź, czy masz kogoś takiego w swoim otoczeniu, do kogo możesz się udać i porozmawiać o trudnych emocjach w Twoim domu i w Tobie. Otrzymanie zrozumienia i podzielenie się swoją sytuacją potrafi przynieść ulgę. A czasem, mówiąc o własnych przeżyciach, można nabrać dystansu i wpaść na pomysł rozwiązania doświadczanych problemów.
• POROZMAWIAJ Z PROFESJONALISTĄ. Być może w procesie dorastania Twojego dziecka przyjdzie się Wam mierzyć z sytuacjami szczególnie trudnymi, jak: np. choroba psychiczna Twojego dziecka (np. depresja, zaburzenia lękowe), odkrywanie własnej orientacji seksualnej, kryzys emocjonalny, doświadczanie przemocy rówieśniczej. Wówczas będziesz potrzebować szczególnego rodzaju wsparcia jako rodzic. Zachęcam do skorzystania ze specjalistycznej pomocy psychologicznej, psychoterapeutycznej czy psychiatrycznej. Sam potrzebujesz wzmocnienia, żeby podtrzymać swoje dziecko i pomóc mu unieść ciężar, z którym się mierzy. Być może będziesz też zapraszany przez terapeutę Twojego dziecka na spotkania rodzinne. To jest pomocne, byście nie przechodzili samotnie przez trudne sytuacje i mogli lepiej rozumieć siebie nawzajem.

Pamiętaj!

1. Twoje dziecko nie robi Ci na złość, ani nie działa przeciw Tobie. To, co się z nim dzieje fizycznie i emocjonalnie, jest związane z jego rozwojem. Twoje dziecko dorasta i się zmienia. Musi zatem przejść przez cały ten emocjonalny kocioł, aby stać się autonomiczną osobą. Człowiekiem świadomym siebie, własnych potrzeb i odpowiedzialnym za własne wybory. A Ty jesteś tą osobą, która może starać się mu w tym towarzyszyć. Choć to ogromnie trudne zadanie.
2. Ty też masz swoje emocje i potrzeby! Bycie rodzicem nie sprawia, że jest się ich pozbawionym. Dbaj o siebie, bez poczucia winy. 
3. W trudnych momentach postaraj się pamiętać, że dorastanie Twojego dziecka to kolejny etap w waszym wspólnym życiu. Minie.