Rozglądam się:

Opiekując się niemowlakiem, myślimy, że kiedy tylko nasze dziecko nauczy się mówić, to wszystko stanie się prostsze. Potrzeby latorośli zostaną za pośrednictwem słów przełożone na jasne komunikaty werbalne, które będzie można z łatwością zrozumieć i z miejsca się nimi zaopiekować.

Wydawać by się mogło, że ten już prawie dorosły człowiek — nastolatek — wraz ze swoimi niemalże w pełni rozwiniętymi umiejętnościami komunikacyjnymi, jest doskonałym partnerem do dialogu. Przyjdzie, kiedy coś będzie go trapić, zapyta, gdy nie będzie wiedział, no i poprosi o pomoc. Ale czy tak faktycznie jest? Niekoniecznie.

Rozmawiam:

Czas transformacji i budowania pomostu między światem dzieciństwa a dorosłością stanowi dla młodej osoby nie lada wyzwanie.

Gwałtowne zmiany, a przy tym oddalanie się od rodzinnego gniazda, aby różnicować się od rodziców i poniekąd na nowo określać, kim się jest, utrudniają kontakt na linii rodzic-dziecko. 

Aby rozeznać się w tym, czy nasza pociecha nie potrzebuje dodatkowego wsparcia, warto wspomóc się wiedzą na temat tego, co rozwojowo jest przyjęte za adekwatne, a co może stanowić sygnał młodzieńczego kryzysu psychologicznego (więcej w tym temacie można przeczytać tutaj). 

Nawet zwykłe bolączki przynależne do tego okresu życia są dla nastolatki/nastolatka konkretną trudnością, więc niezależnie od obserwowanych objawów, praktykuj trwanie w relacyjnej dostępności. Nie idzie tu o narzucanie się i ustawiczną kontrolę, lecz o przekaz, że jesteśmy obecni i prawdziwie zainteresowani życiem dziecka. Bądź w kontakcie i buduj relację na co dzień, a to zapewne zaprocentuje w sytuacji kryzysu.

A jak to zrobić? Podpowiedzi znajdują się poniżej:

• OKAŻ ZACIEKAWIENIE. Zaciekaw się tym, co przeżywa Twoje dziecko. Spróbuj poznać jego emocje, myśli, potrzeby, jak i wartości, jakimi pragnie kierować się w życiu. Nie oceniaj i nie dyskredytuj istotności tego, co czuje i jakie przekonania mu towarzyszą. Nie wypowiadaj się z poziomu kogoś, kto wie i jako autorytet głosi protekcjonalnym tonem tzw. życiową prawdę. Zdania w stylu: To nie jest żaden problem lub Gdybym miał/a tylko takie trudności, byłbym/abym bardzo zadowolony/a nie są wskazane! Dla nastolatka to, że koleżanka z klasy umówiła się z kimś innym na studniówkę, naprawdę może być końcem świata.
• SPRÓBUJ ZROZUMIEĆ. Buduj kontakt z intencją zrozumienia swojej pociechy i towarzyszenia jej w tym, czego doświadcza, w opozycji do krytyki i pouczania. Postaraj się nie wychodzić do córki czy syna na zasadzie kogoś, kto chce naprawić to, co wydaje się w niej/w nim niezgodne z Twoimi oczekiwaniami. Pokaż, że akceptujesz go w pełni takim, jakim jest, że jest dla Ciebie ważny i pozytywnie wartościowany jako człowiek. Uszanuj autonomię swojego dziecka i daj mu pozwolenie na bycie sobą.
• ZMIEŃ OPTYKĘ. Nastolatki często przeżywają bardzo silne emocje, które mogą być trudne do pomieszczenia przez opiekunów. Pamiętaj, że nie jest to wyraz złośliwości dziecka czy osobisty atak na Twoją osobę, a właściwość etapu rozwojowego. Być może taka optyka ułatwi Ci wspieranie młodego człowieka, gdy kontakt z nim bywa co najmniej burzliwy.
• DAJ WSPARCIE. Jeśli widzisz, że coś niepokojącego dzieje się z Twoim dzieckiem, koniecznie porozmawiaj z nim o tym. Zapewnij, że nie zostawisz go samego w kłopocie, że może na Ciebie liczyć niezależnie od tego, co stanowi trudność. Zapytaj, czego potrzebuje i jak możesz mu pomóc. Możecie też razem pomyśleć nad planem, który będzie sprzyjał radzeniu sobie z doświadczaną przez nastolatkę/nastolatka troską.

Reaguję:

Czasem konieczne jest pozyskanie dodatkowego wsparcia. Jeśli masz poczucie, że problem przerasta Twoje możliwości, objawy kryzysu przejawiane przez dziecko przybierają na sile lub chcesz upewnić się, czy to, co do tej pory zrobiliście, jest wystarczające, skontaktuj się ze specjalistą.

Szkolny psycholog może pokierować Was do poradni psychologiczno-pedagogicznej. Opcją jest również wizyta u psychologa dziecięcego z ramienia NFZ lub zapisanie się na prywatną konsultację.

Możesz skorzystać także z namiarów pomocowych, które znajdziesz tutaj.